AI đang giải mã ngôn ngữ động vật. Chúng ta có nên cố gắng đối thoại lại không?
AI đang giải mã ngôn ngữ động vật với sự cẩn trọng về mặt đạo đức và tiềm năng mở ra một cuộc đối thoại với các loài động vật.
Trí tuệ nhân tạo ngày càng được ứng dụng để giải mã ngôn ngữ của động vật, cho thấy một bước đột phá lớn trong việc khám phá cách các loài sống giao tiếp với nhau. Ví dụ, Project CETI sử dụng máy học để phân tích hơn 8.000 'coda', hay cụ thể hóa âm thanh từ cá voi. Dưới sự hướng dẫn của tổ chức Dự án Dominica Sperm Whale, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra các cấu trúc ngữ cảnh và kết hợp trong các cú click của cá voi, cho thấy mức độ phức tạp mà trước đây không nhận ra được. Điều này đã dẫn đến việc xây dựng một kiểu bảng chữ cái ngữ âm dành cho các loài động vật này.
Google và Wild Dolphin Project đã giới thiệu mô hình ngôn ngữ lớn DolphinGemma, được huấn luyện trên dữ liệu âm thanh từ cá heo trong 40 năm. Mô hình này, tương tự như ChatGPT nhưng dành cho đầu vào của cá heo, nhằm dự đoán âm thanh tiếp theo dựa trên dữ liệu đã biết. DolphinGemma không chỉ có khả năng tạo ra âm thanh giống cá heo mà còn có thể được sử dụng trong một hệ thống tương tác gọi là CHAT, cho phép cá heo thực hiện các yêu cầu đơn giản. Denise Herzing, người sáng lập dự án, nhận xét rằng AI đang cung cấp một cái nhìn kép: không chỉ giúp giải mã âm thanh tự nhiên mà còn giúp hiểu phản ứng của cá heo đối với âm thanh mô phỏng của con người.
Nghiên cứu về giải mã ngôn ngữ động vật không chỉ thu hút sự quan tâm từ các tổ chức phi chính phủ mà cả các công ty lớn như Google. Wav2Vec2, một mô hình nhận diện giọng nói do đại học Michigan đứng đầu, cho thấy hiệu quả vượt trội trong việc xác định cảm xúc và giống loài của chó từ tiếng sủa. Đây là dấu hiệu cho thấy các kiến trúc mô hình ngôn ngữ của con người có thể được chuyển đổi sang việc giải mã ngôn ngữ động vật hiệu quả.
Một số nghiên cứu mới đây còn khám phá khả năng giao tiếp tiềm ẩn ở các loài động vật khác như mực nang. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện các động tác 'vẫy tay' với các mực khác và với con người, và họ dự định sử dụng các thuật toán để phân loại và theo dõi những động tác này nhằm hiểu rõ hơn về ngữ cảnh giao tiếp của chúng. Bên cạnh đó, công ty Baidu của Trung Quốc đã đăng ký bằng sáng chế cho hệ thống AI nhằm phân tích và dịch tiếng kêu của mèo thành ngôn ngữ con người.
Với những bước tiến như vậy, việc phát triển một công cụ phiên dịch ngôn ngữ động vật có thể mang lại những hiểu biết to lớn về hành vi xã hội và tương tác của các loài động vật trong môi trường của chúng. Tuy nhiên, điều này cũng đòi hỏi phải có sự cân nhắc đạo đức đáng kể về cách ứng dụng các công nghệ này sao cho không gây hại hoặc làm gián đoạn cuộc sống của các loài động vật.
Nguồn: Gizmodo, Project CETI, Wild Dolphin Project, University of Michigan, Earth Species Project