Các nhà thiên văn phát hiện khả năng tồn tại Hành tinh Thứ Chín trong dữ liệu kéo dài 23 năm

Các nhà thiên văn học vừa xác định được một ứng viên đầy triển vọng cho hành tinh chín (Planet Nine) bằng cách phân tích dữ liệu hồng ngoại thu thập trong suốt 23 năm từ hai kính thiên văn IRAS (1983) và AKARI (2006–2011). Vật thể này xuất hiện như một chấm mờ di chuyển chậm trong các ảnh chụp hồng ngoại, phù hợp với đặc điểm dự đoán của hành tinh chín. Tuy nhiên, một số chuyên gia vẫn tỏ ra nghi ngờ, đặc biệt là nhà thiên văn học Mike Brown (Caltech), người lần đầu tiên đưa ra giả thuyết về hành tinh chín năm 2016. Brown lưu ý rằng quỹ đạo của vật thể mới này có độ nghiêng tới 120 độ — lệch xa so với góc 15–20 độ mà họ từng dự đoán — cho thấy có thể đây là một vật thể khác. Việc xác nhận vẫn cần thêm nhiều quan sát.

Khám phá này đến từ nghiên cứu do Terry Long Phan và Tomotsugu Goto dẫn đầu, sử dụng khoảng cách 23 năm giữa hai khảo sát bầu trời toàn phần bằng hồng ngoại của IRAS và AKARI để tìm kiếm các vật thể di chuyển chậm. Họ đã xác định được 13 ứng viên tiềm năng và thu hẹp lại còn một vật thể duy nhất thể hiện chuyển động như kỳ vọng trong khoảng thời gian đó. Tuy nhiên, chỉ với hai điểm dữ liệu, việc xác định chính xác quỹ đạo của vật thể là rất khó. Nhóm nghiên cứu nhấn mạnh cần có các quan sát tiếp theo để xác nhận liệu vật thể này có thực sự là hành tinh chín hay không.

Hành tinh chín được giả thuyết lần đầu vào năm 2016 bởi hai nhà thiên văn học Michael Brown và Konstantin Batygin tại Caltech nhằm giải thích các quỹ đạo bất thường của nhiều vật thể vành đai Kuiper, bao gồm cả Sedna. Khác với khái niệm "Hành tinh X" trước đó — thường gắn với các giả thuyết về tuyệt chủng hàng loạt — hành tinh chín là một thiên thể lớn với quỹ đạo rất kéo dài nằm rất xa so với Sao Hải Vương. Các ước tính cho rằng hành tinh này có thể cách Mặt Trời hàng trăm đơn vị thiên văn (AU) và có khối lượng lớn hơn Trái Đất.

Việc phát hiện ra hành tinh chín, nếu được xác nhận, sẽ mang ý nghĩa quan trọng đối với hiểu biết của chúng ta về cấu trúc Hệ Mặt Trời. Nó không chỉ chứng minh giả thuyết của Brown và Batygin là đúng mà còn giúp lý giải cách Hệ Mặt Trời ngoài cùng hình thành và phát triển. Sự tồn tại của hành tinh này có thể lý giải hiện tượng các vật thể ngoài Sao Hải Vương có quỹ đạo bị tụ lại theo cụm, gợi ý rằng hệ lực hấp dẫn ngoài rìa Hệ Mặt Trời phức tạp hơn chúng ta nghĩ.

Nhìn về phía trước, các nhà thiên văn hy vọng các đài quan sát thế hệ mới như Đài quan sát Vera C. Rubin ở Chile — dự kiến đi vào hoạt động cuối năm nay — sẽ cung cấp dữ liệu đủ sâu để xác nhận sự tồn tại của hành tinh chín. Những kính thiên văn hiện đại này sẽ cho phép khảo sát bầu trời toàn diện hơn, có thể ghi lại bằng chứng rõ ràng hơn về hành tinh bí ẩn này và giải quyết một trong những bí ẩn hấp dẫn nhất của thiên văn học.

Nguồn: Live Science, TechSpot, Science.org, Phys.org