Đây là hình ảnh đầu tiên về ánh sáng cực quang của sao Hải Vương
Kính Webb ghi hình cực quang của Hải Vương, lần đầu thấy hiện tượng này rõ ràng.
Vào tháng 3 năm 2025, Passant Rabie công bố một khám phá đáng chú ý về sao Hải Vương: hình ảnh đầu tiên về ánh sáng cực quang trên hành tinh xa nhất từ Mặt Trời. Đây là lần đầu tiên các nhà thiên văn học ghi lại bằng chứng trực tiếp về hiện tượng cực quang trên sao Hải Vương nhờ Kính viễn vọng Không gian Webb. Hình ảnh được chụp bằng máy quang phổ cận hồng ngoại của Webb, điều mà các nhà khoa học trước đây chỉ có thể phỏng đoán khi tàu Voyager 2 bay qua năm 1989.
Cực quang, một hiện tượng mà các hạt tích điện tương tác với bầu khí quyển hành tinh tạo ra màn trình diễn ánh sáng, đã được chứng kiến trước đó trên các hành tinh khí khác như Sao Mộc, Sao Thổ và Sao Thiên Vương. Tuy nhiên, sao Hải Vương vẫn chưa từng được xác nhận có cực quang cho đến khám phá này. Dữ liệu mới từ Webb đã cung cấp cái nhìn chi tiết về các hoạt động cực quang xảy ra không phải ở cực địa từ mà ở khu vực vĩ độ trung tây, điều này có liên quan đến từ trường đặc biệt của hành tinh, bị nghiêng 47 độ so với trục quay của nó.
Một điểm đặc biệt khác biệt về cực quang của sao Hải Vương là nó xuất hiện ở các vĩ độ trung tây, quanh vị trí tương đương với khu vực Nam Mỹ trên Trái Đất. Điều này là do từ trường của Hải Vương nghiêng 47 độ so với trục quay, điều khác biệt đáng kể so với các hành tinh khác trong hệ Mặt Trời, nơi mà cực quang thường giới hạn ở các cực địa từ. Nhà khoa học Henrik Melin từ Đại học Northumbria, một trong những tác giả của nghiên cứu, cho biết: 'Việc thực sự hình ảnh hóa hoạt động cực quang trên Hải Vương chỉ có thể thực hiện được với độ nhạy cận hồng ngoại của Webb'.
Chuyến bay qua của Voyager 2 vào năm 1989 là lần duy nhất trước đó mà một tàu vũ trụ đến gần sao Hải Vương để quan sát, tiết lộ những bí ẩn về bầu khí quyển, vành đai và những mặt trăng của hành tinh. Tuy Voyager 2 cũng phát hiện ra những dấu hiệu ban đầu về cực quang, Webb đã mang đến bằng chứng hữu hình đầu tiên cho hiện tượng này, cung cấp nguyên liệu quan trọng cho các nghiên cứu tương lai. Nhà khoa học Leigh Fletcher từ Đại học Leicester cho rằng, hiểu biết này sẽ hỗ trợ rất nhiều cho các sứ mệnh tương lai tới sao Thiên Vương và Hải Vương.
Với khả năng mới của Webb, chúng ta có cái nhìn rõ ràng hơn về hoạt động cực quang trong toàn hệ Mặt Trời, giúp các nhà nghiên cứu mở rộng hiểu biết về khí quyển của các hành tinh băng khổng lồ. Khám phá này cũng cho thấy vai trò quan trọng của kính viễn vọng Webb trong việc quan sát các hiện tượng chưa từng thấy và cung cấp dữ liệu chi tiết có thể mở rộng ranh giới của khoa học hiện đại.
Nguồn: NASA, ESA, CSA, STScI