Lần đầu tiên, trí tuệ nhân tạo được sử dụng tại nhà máy điện hạt nhân

Trí tuệ nhân tạo (AI) lần đầu tiên được áp dụng trong ngành năng lượng hạt nhân tại nhà máy điện hạt nhân Diablo Canyon của California, Mỹ. Pacific Gas and Electric (PG&E) phối hợp cùng startup Atomic Canyon đã triển khai công cụ AI mang tên Neutron Enterprise, sử dụng các bộ xử lý NVIDIA H100, với mục tiêu chính là hỗ trợ nhân viên nhà máy trong việc truy xuất và tóm tắt thông tin từ các tài liệu phức tạp của Ủy ban Điều tiết Hạt nhân Mỹ (NRC). Theo lời của Maureen Zawalick, Phó Chủ tịch dịch vụ kinh doanh và kỹ thuật của PG&E, dự kiến hệ thống này sẽ được triển khai hoàn chỉnh vào quý ba năm 2025.

Trey Lauderdale, Giám đốc điều hành của Atomic Canyon, nhấn mạnh mục tiêu khiêm nhường khi mới chỉ tập trung nâng cao hiệu quả tìm kiếm tài liệu cho nhân viên nhà máy. Ông khẳng định rằng AI không nhằm thay thế con người trong vận hành tại thời điểm này, dù rằng dự án vẫn còn mở rộng cánh cửa cho các ứng dụng rộng rãi hơn trong tương lai. Atomic Canyon cũng đang thảo luận với các cơ sở hạt nhân khác, bao gồm những nhóm quan tâm xây dựng các lò phản ứng mô-đun nhỏ, nhằm tích hợp công nghệ AI của mình.

Trọng tâm sử dụng AI tại Diablo Canyon hiện nay được giới hạn trong việc tìm kiếm và tóm tắt tài liệu công khai, giúp giảm đáng kể thời gian tra cứu tài liệu, theo Lauderdale. Công nghệ được sử dụng kết hợp với nhận diện ký tự quang học (OCR) và tạo ra các bản tóm tắt ngắn gọn, nhưng không thể thay đổi nội dung gốc của các tài liệu. Vai trò của AI không nhằm ra quyết định mà như một trợ lí giúp điều hướng thông tin hiệu quả hơn.

Một phần không nhỏ trong việc áp dụng AI vào lĩnh vực hạt nhân là sự tham gia của các tổ chức chính phủ và phi lợi nhuận để đảm bảo an toàn. Những lo ngại về việc không có đủ quy định và tiêu chuẩn AI phù hợp đang hiện hữu, và USDA đang theo sát quá trình triển khai để đảm bảo mọi yếu tố an toàn đều được kiểm soát chặt chẽ. Tamara Kneese từ Data & Society cảnh báo rằng việc sử dụng AI trong môi trường nhạy cảm như nhà máy điện hạt nhân cần sự giám sát chặt chẽ để tránh các rủi ro tiềm tàng.

Nhìn nhận từ một số nhà lập pháp khu vực, việc sử dụng AI tại Diablo Canyon nhận được sự ủng hộ, với điều kiện là phải tuân thủ đầy đủ các biện pháp an toàn hiện hành. Các nghị sĩ như Henry Stern và John Laird cho rằng AI có thể góp phần quản lý lưới điện tốt hơn nếu đảm bảo được yếu tố an toàn công cộng và giám sát quy định. Bối cảnh dùng AI trong ngành năng lượng là một bước tiến mới, nhưng cần phải được quản lý cẩn thận để đảm bảo không xảy ra những hệ quả không mong muốn.

Nguồn: The Markup, CalMatters